Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği (TÖHOB), geçtiğimiz günlerde aldığı karar ile ortalığı karıştırdı. Alınan karara göre; Türkiye genelinde her ay yalnızca 4 gün ücretsiz taşıma yapılacak. Karar almak kolay tabi ama uygulanması hukuken mümkün görünmüyor.

İşin aslını ben size anlatayım. Özetle;

  • Altmış beş yaş ve üzeri kişiler, toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanırlar. Kanunen verilen bir hakkı bir birlik aldığı karar ile tabi ki ezemez. Altmış yaş üzerindeki kişilerin toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli olarak yararlanması hakkının tanınmasını da kanun belediyelere vermiştir. Belediye meclisimiz hazır devlet desteği de varken; yaş sınırını 60’a indirerek vatandaşa bu kolaylığı sağlamalıdır.
  • Belediyeler ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri almak zorundadır. Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullandırılmasına engel olanlar ile ilgili valiliğe şikayet dilekçesi vermeniz gerekiyor. Şikayet sonucunda hakkın kullanılmasına engel olanlara elli tam bilet cezasının uygulanmasını kanun emrediyor.
  • Özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı için bunların işletmecilerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulan ödenekten ilgili belediyeler aracılığıyla her ay gelir desteği ödemesi yapılır. Yani sistem aslında otobüs firmalarını da madur etmemek üzerine kurulu. Yeteri kadar destek verilmiyor ise de bunun çözümü 65 yaş üstünden ulaşım bedeli almak değildir.

Alınan belediye meclis kararı üzerine;

01.11.2023 tarihli Burdur Belediyesi meclis toplantısında alınan karara göre 2024 sonuna kadar 65 yaş üstü vatandaşlar otobüslere ücretsiz binebilecekler. Yürürlükteki kanun ve yönetmeliklerin uygulanması yeterliydi ama bir sebepten karar almışlar. Madem karar aldınız bir süre sınırı koymayıp, ilgili mevzuat maddelerine atıfta bulunarak, yürürlükte olduğu sürece uygulanması kararı alınsaydı daha isabetli olurdu. Bu tarz konular sanki her seçim öncesinde bir pazarlık veya şov konusu yapılıyormuş gibi bir izlenim bırakıyor bende.

Meraklıları için mevzuattaki yeri

4736 Sayılı Kanun

(Ek fıkra: 12/7/2013-6495/88 md.) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak, demiryolları ve denizyollarının şehirlerarası hatlarından ise %50 indirimli olarak yararlanırlar. Bu fıkrada belirtilen kurum ve kuruluşlar, belediyeler, belediyeler tarafından kurulan şirketler, birlikler, müessese ve işletmeler altmış ila altmış beş yaş arasında bulunan kişilerin toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli olarak yararlanmasını sağlayabilirler.

(Ek fıkra: 12/7/2013-6495/88 md.) İlgili kurumlar, belediyeler ile belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketler, ücretsiz ve indirimli seyahat hakkının kullanılması ile ilgili olarak gerekli tedbirleri alırlar. Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullandırılmaması hâlinde bu haktan faydalandırılmayan her kişi için toplu taşıma aracının tarifesi üzerinden elli tam bilet bedeli tutarında idari para cezası mülki idare amiri tarafından uygulanır. Bu maddeye göre verilecek idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.

(Ek fıkra: 27/3/2015-6637/17 md.) İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamında, belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracı ile özel deniz ulaşımı aracı için bunların işletmecilerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulan ödenekten ilgili belediyeler aracılığıyla her ay gelir desteği ödemesi yapılır. Yapılacak aylık gelir desteği ödemesini yıllık olarak belirlemeye, bu tutarı faaliyette bulunulan yere ve/veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehiriçi toplu taşıma hizmeti veren her bir ulaşım aracını taşıma kapasitesine göre farklılaştırmaya ve yapılacak ödemeye ilişkin diğer esas ve usuller Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken altı ay içinde belirlenir.

Ücretsiz Veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği

MADDE 5 – (1) Türk vatandaşı olan altmış beş yaş ve üzeri kişiler, demiryolları ve denizyollarının şehiriçi hatları ile belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanır.

(3) Toplu taşıma araçlarının ait olduğu kurum ve kuruluşlar, belediyeler, belediyeler tarafından kurulan şirketler, birlikler, müessese ve işletmeler, altmış yaş ile altmış beş yaş arasında bulunan kişilerin toplu taşıma araçlarından ücretsiz veya indirimli olarak yararlanmasını sağlayabilir.