SANATA SAYGISI OLMAYANLAR
Bakın 50 yıl önce heykeltraş, sanat tarihi uzmanı, mimar, matematikçi ve profesörlerden oluşan bilim heyeti ''Anlı Şanlı Türk Tarihi''ni ve Cumhuriyeti temsil eden şu andaki mevcut Cumhuriyet Anıtı ile birbirini tamamlayan bir sanat eseri yapmışlar. Sanata saygısı olmayanlar şimdi o tarihi anıtı yıkıyorlar. Yazık çok yazık. Paraları çarçur ediyorsunuz. İnsanların su sıkıntısı çektiği, alt yapısı çökmüş bir ilin önceliği Cumhuriyet Anıtını yıkmak olmamalıdır! Musluklarımızdan gözle görülür kum, mil ve küflenmiş demir partikülleri akmakta iken Belediye bütçesinin zevke keder yerlere harcanması çok yanlış bir tercihtir. Ekonomide 'kıt olan kaynakları verimli kullanmak' bir kuraldır ve tasarruftur Başkan.
TARİH KOKAN BURDUR ABİDELERİ
Biraz eskileri hatırlatalım… Cumhuriyetinin kuruluşunun 50. Yıl dönümü kutlamaları hakkında çıkan kanun kapsamında, Burdur 1971 depremi sonrası ilde, iyileştirme çalışmaları planlanır. Türkiye Cumhuriyetinin 50. yılı kutlama etkinlikleri çerçevesinde, zamanın Valisi ve idarecileri engin vizyonu ile tarihe sahip çıkmak için daha kapsamlı ve görkemli projeler hazırlanmasını planlarlar. Tüm illerde 'Cumhuriyetin 50. Yılında' başlıklı 1973 İl yıllıkları hazırlanır. Her il çalışmasını bu yıllıklarda yayınlar. Burdur il yıllığın da da İlin genel durumu ve kutlamalar dahilinde yapılan törenler ve açılışlara ait bilgiler kayıt altına alınmıştır. Burdur'da depremde yıkılan Halkevi binası yerine amacı dışında kullanılsa da '50. Yıl Kültür Sarayı Binası', eski Ç.E.K. Parkı yerine '50. Yıl Kültür Parkı' ve meydanda 'Cumhuriyet Anıtı' vb. çalışmaları yıllıkta görebilirsiniz.
KANUN İLE DESTEK
Kanunda kutlamaların 26-30 Ekim 1973 tarihlerinde yapılacağı, 'Kurtuluş Savaşında gösterilen 'Kahramanlıkları ve Büyük Zaferleri' tarihe ışık tutması için yurdun çeşitli yerlerinde kurum ve derneklerce yaptırılacak anıtların tamamlanmasına çıkan kanun ile sağlanan fondan Kutlama Yüksek Kurulunun kararı ile yardım yapılabilir' ifadeleri yer aldığı görülür.
CUMHURİYET MEYDANI ANITI
Bu dönemde, Burdur '50. Yıl Kültür Parkı', Zaferlerle dolu Türk Tarihinin önemli olaylarını anlatan anıtların yer aldığı bir park olarak tasarlanmış ve şu andaki 'Cumhuriyet Anıtı' bu parktaki abidelerin meydandaki sonuncusu olarak kurgulanmıştır. Anıttaki kompozisyonda, Dünya Lideri Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte barışın sembolü olan zeytin dalını uzatan Kahraman Silah Arkadaşları, Cepheye cephane taşıyan Vatanın savunucusu Yurttaşı, ellerini semaya kaldırıp Allah'a dua eden elleri öpülesi kadınlarımızı ve elinde bağımsızlığımızın simgesi Ayyıldızlı Şanlı Türk Bayrağımızı taşıyan vatanseverlerimizi temsil eden heykeller yer almaktadır… Hepsinin mekanları Cennet olsun…
VALİNİN VİZYONU
Burdur Valisi Ömer Naci Bozkurt, ortaya koyduğu vizyon ile birçok Valilerden farklı olarak Yüksek Mimar Ekrem Hakkı Ayverdi, Prof. Dr. İbrahim Kafesoğlu, Prof. Dr. Oktay Aslanapa, Prof. Dr. Muharrem Ergin, Prof. Dr. Cengiz Orhonlu, Prof. Dr. Nejat Diyarbekirli ve heykeltıraş Yavuz Görey'den oluşan bir heyet kurmuş. Anıtların içeriğini, heyette yer alan zanaatkar bilim insanları belirlemiş, heykellerin kompozisyonu ve tüm bronz işçiliği Yavuz Görey'e aittir. Mermer işçiliklerinde ise Görey'in yanında yardımcı olarak çalışan heykeltıraş Mehmet Karagöz'ün adı geçiyor. Komisyonda yer alan Diyarbekirli ise, sanat tarihi uzmanı olması ve Orta Asya'daki Türk Anıtları üzerinde çalışmaları olması nedeniyle, Burdur Anıtları için teknik yönetici olarak görevlendirilmiş…
NEDEN PALDIR KÜLDÜR?
Halka sorulmadan sanat eseri olan 'Cumhuriyet Anıtı' neden paldır küldür yıkıldı? Neden Halka sorma nezaketi gösterilmedi? Kronolojik sıra ile Türk Tarihini Orhun Kitabelerinden Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna kadar anlatan, bütünün parçası olarak Cumhuriyeti temsil eden bir sanat eserinin, ilgili kurullar ve proje müellifinden onay alınmadan paldır küldür yıkılması yanlış oldu. Bu izni alsanız bile bu kompozisyonun neresi sizi rahatsız ediyor Başkan? İnsanların can güvenliğini tehlikeye sokan bir tarafı mı vardı da mete zoru, alel acele Cumhuriyet Anıtını yıkıp, yerine benim hazırladığım projeleri beğenin lükslüğünü Burdur Halkına dayatıyorsunuz?
HAYALDEN ÖTE
Kentler meydanları ile anılır lafı hoş bir söylemdir. Hele yüz yılın meydanı yapılacak kelimeleri ile süslenmesi daha güzeldir. Tarih bilmeyen ya da tarihe sahip çıkamayanların bu söylemler ile yapacağı 1-2 su fıskiyesi, 3 led ekran ve kaldırım düzenlemesi, bırakın yüz yılın meydanı olmayı, olsa olsa 5-10 yılın meydanı olmaya mahkum bir hayaldir.
KURUL TOPLANDI MI?
Burdur Belediye Başkanı, 100 yılın meydanı yapıyoruz lafının altını doldurmalıdır. Yıkım çalışması başladı ve durdur. Nereye kadar? Belediye Başkanı hangi bilim kurulunu nasıl oluşturdu, ne zaman, kimlerle ne yaptı, yıkım için hangi izni nereden aldığını ve Meydanın Türk tarihini anlatan bir tasvir mi yoksa başkaca bir kompozisyon mu olduğunu kazmayı vurmadan Burdur Halkına belgeler ile anlatmalıydı. Birbirinin tıpa tıp benzeri sayılabilecek videolar, ancak hazırlayanına bir kazanım sağlar.
SİMGE KORUNMALIYDI!
Meydandaki Belediye binası deprem testinde dayanıksız olduğu için alınan yıkım kararı ile Ağustos 2021 de yıkıldı. İnsanların can güvenliği öncelikli olduğu için yıkılması çok doğru ve yerinde bir karardır. Yıkım işinden kazanç da elde edildiği için kutluyorum. Ancak Burdur simgesinin yıkılması çok büyük bir hatadır. Belediyenin sanat ve zanaatkara verdiği değeri ortaya koymuştur. Teknik çalışma ile muhafaza altına alınarak, düzenlenecek yeni alanda orjinal hali ile yıllarca korunup sergilenmesi doğru olurdu, yıkılıp moloz oldu. Yine aynı alanda yer alan Vali yardımcılarının kaldığı lojman da depreme dayanıksız ve tehlike arz eden bir çürük yapıdır. Kamu İdaresi Halka deprem testini anlatırken, kamunun Cumhuriyet Meydanındaki depreme dayanıksız lojmanlarını yıkmalıdır. Bu konuda Burdur Valisi de acil olarak insiyatifi ele almalıdır. Depreme dayanıksız yapı belgesi bulunan Kültür Sarayı da meydan düzenlemesi çerçevesinde değerlendirilmelidir. İllaki can kaybı olmasını beklemeyelim, her an göçebilir.
SORULAR PEŞ PEŞE…
Acaba Cumhuriyet Meydanına gelen ana arteller genişledi de meydan mı küçük kaldı? Anıtın yeri ana kavşağı yani İstasyon Caddesi ile Gazi Caddesinin kesiştiği kavşağın merkezine mi yapılacak? Google dan ölçümleme yaptınız mı? Ya da anıtı 5 li kavşağın merkezine mi yerleştireceksiniz? Kınaytürk İşhanı ve yanındaki binaları kamulaştırdınız da mı Özel İdare ile bina alışveriş polemiğine girdiniz? Kültür Sarayı binasını yıkıp meydanı biraz yukarıya kaydırmakla 5 li kavşağın merkezini mi buluyorsunuz? Hangi kazanım elde edilecek? Meydan alanı törenler için yetersiz kalıyor düşüncesi var ise meydan Kültür Parkı alanı içerisine yapılamaz mı? Trafik ışık lambaları ve yol akış güzergahı ile dünya trafik kuralları standartına aykırı olan yol düzenlemesini değiştirmeyi Pamukkale Üniversitesi hocalarınız da mı akıl edemedi? Paralar boşa mı gitti?… Gazi Caddesinde çift yönlü trafik akışında neden ısrar ediliyor? Düzenleme sahasının altına otopark yapma planı mı var? Yeraltı çarşısı mı düşünüldü? Teknik olarak bunu yapmak mümkün mü? Çalışmanız var mı? Hepsinden öte tüm düzenlemeleri karşılayacak ödenek 2021 Belediye bütçe kalemlerinde yer aldı mı? Proje maliyetinin tutarı nedir? Kaynağınız nedir gibi soruları Halk merak ediyor ve birbirine soruyor Başkan…
YÜZ YILLIK OLMAZ
Sn. Başkan, Temizlik İşine son verdiğiniz müteahhittin açtığı dava ile Belediyeyi zarara uğrattınız. Herhalde bütçe müsait değil ki sebebi olduğunuz zararı, ödemek için Meclisten bankalara borçlanma ve teminat yetkisi istediniz. Bu borçlanma yetkisi de Sayıştaya takılabilir benden hatırlatması. Tazminat ödeyecek nakit bütçesi olmayan Belediyenin meydan düzenlemesi yüz yıllık değil yüzeysel olacaktır. Sizden sonraki seçilecek Belediye Başkanı da tarihine sahip çıkmayıp sizin yaptıklarınızı da siz gibi yıkabilir!
TARİHİ HATA
Başkanım biraz Türk Tarihine göz atın, Cumhuriyet Meydanındaki abidelere ve Cumhuriyet Anıtına dikkatlice bir inceleyin, tarihi hata yapmayın. Cumhuriyetin 50. Yılı anısına yapılan CUMHURİYET ANITINI yıkmayın, geliştirin, eskiyen yerlerini onarın. Yeni bir meydana, başka abideler yapın. Kültür Müdürlüğünüz ne iş yapar? Sizi bilgilendirmeyip hata mı yaptırıyor, yoksa konser mi kovalıyor? Dikkatli olun…! Siz gereğini yapmasanız da Konser ihalelerinin sıkıntılı yapıldığı Belediye Meclisi Denetim raporları ile size bildirilmişti!
Son Söz; Türkiye'de konusunda uzman olan kişilerden oluşan teknik heyet 50 yıl önceki vizyonu daha da geliştirerek, kapsamlı bir şekilde Burdur Valisi başkanlığında oluşturulmalıdır. Komisyon ihtiyaç var ise bir yarışma düzenleyip Valilik bahçesinde sığıntı gibi duran Orhun kitabelerinden itibaren Türk Tarihini anlatan abideleri, Valilik deposunda saklanan Bozkurt'u da Mete Han'ın yanına montesini sağlamalıdır. Türk tarihi ve tarihteki Türk devletlerinin bayraklarıyla birlikte kronolojik bir kompozisyon ile Cumhuriyet Parkında Cumhuriyetin kuruluşunun 100 yıl etkinliklerinden önce yerini almalıdır. Törenlerde çelenk konulacak alan kalmadı.
